بقعه شیخ زاهد گیلانی در محله صاحب الزمان لاهیجان و در بلوار خلیج فارس،خیابان شیخ زاهد واقع شده است. از لحاظ موقعیت جغرافیایی این مکان در نزدیکی مراکزی مانند شیرینی الف و بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی میلاد و امور منبع آب منطقه شرق نزدیک و هتل مجتمع اقامتی البرز و در مسیر رستوران آقای کباب قرار گرفته است.
بقعه شیخانه بر یا شیخ زاهد گیلانی مربوط به اواخر سده ۹ ه.ق است و در شهرستان لاهیجان، محله ی شیخانه بر واقع شده و این اثر در تاریخ ۵ دی ۱۳۴۷ با شمارهٔ ثبت ۸۲۴ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.
بقعه شیخ زاهد گیلانی بنایی در محله ی شیخاه بر در ۳ کیلومتری شهر لاهیجان در استان گیلان است که بنا بر برخی منابع آن را مدفن شیخ تاجالدین ابراهیم ملقب به شیخ زاهد گیلانی از عرفاً و دراویش بزرگ و از استادان شیخ صفیالدین اردبیلی دانستهاند. این بنا دارای یک گنبد هشت ترک فیروزهای بوده و در میان مزارع برنج و چای و جنگل احاطه شدهاست و از مقاصد گردشگری استان گیلان است.
مقبره شیخ زاهد گیلانی، نمای شمالی
وفات شیخ زاهد در سال ۷۰۰ هجری قمری بود و او را در حوالی سیاهورود در ناحیه غربی گیلان دفن کردند. بنابر برخی روایات بعدها در سال ۸۹۲ هجری قمری سلطان حیدر صفوی به سبب خوابی که دیده بود، با معماران و نجاران خود که از شهر شیروان با کشتی به گیلان منتقل کرده بود این بنا را ساخت و جسد شیخ را به آن جا منتقل کرد.
بنای بقعه دارای دو اتاق مربع و مستطیل شکل در کنار است. در سمت شمال، ایوان طویلی با هفت فیلپا قرار دارد. در شرق حرم، ایوانی با شش فیلپا و در حاشیه و قسمت جنوبی همین اتاق نیز ایوان دیگری با شش فیلپا دیده میشود.
ازاره دیوارهای ایوانها تا ارتفاع ۱۱۵سانتیمتر با کاشی کاری هفت رنگ عصر قاجار تزیین شدهاست و طاقچههایی با طاق جناقی در قسمتهای مختلف ایوان به چشم میخورد. بنا دارای گنبد هرمی و هشت ترک است که شیب تند آن به دلیل عبور سریع آب باران ساخته شدهاست. سطح حره را با کاشی کاری زرد و آبی، سفید و سیاه، با نقوش سنتی و گل دار پوشاندهاند. اطراف گنبد و دیگر نقاط بنا را با سفال پوشش دادهاند.
این بنا متعلق به صدهٔ نهم قمری و دارای شماره ثبت ملی ۸۲۴ از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور است.
شیخ زاهد گیلانی کیست؟
تاجالدین ابراهیم کردی سنجانی خودش را ابراهیم گیلانی مینامید. پدر او، روشن امیر بابلبنشیخ بندار کردی سنجانی بود. این خاندان تا هفت جد شیخ و شیخزاده بودهاند و جد هفتم ایشان مریدبنالاشیخ نام داشت. روشن امیر، پدر شیخ زاهد، از ده بهرالاله، از روستاهای کوهستانی گیلان، همسری برگزید و تاجالدین ابراهیم در سیاهرود از این مادر به دنیا آمد.
روشن امیر ظاهرا در سیاهرود مسکن داشت و همان جا از دنیا رفت. شیخ زاهد در طفولیت و هنگامی که هنوز به مکتب میرفت، به خدمت سیدجمالالدین رسید و مرید او شد. آغاز زهد وی از همان اوان کودکی بود. اوقات او به زراعت میگذشت. اقامت او در گیلان بیشتر در سیاهرود بود و گاهی نیز در هلیه کران، از بلوک خانبلی، اقامت میکرد. بدین صورت از یک طرف به سفیدرود و از طرف دیگر به دریای خزر نزدیک بود. میگویند از اقامتگاه وی تا لب دریا حدود نیم فرسنگ مسافت بود و به همین جهت گاهی لب دریا مینشست.
معماری بقعه شیخ زاهد گیلانی
بقعه هیچگونه کتیبهای ندارد. مدفن با کاشی سبز رنگی پوشیده شده و در ارتفاع ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتری از کف است. بقعه، ساختمانى هرمى شکل با پوشش سفالى و گنبد نوکتیز دارد. سقف درونى بقعه، داراى گچبرى است و ازارههاى آن با کاشىهاى رنگى و گلدار مزین شدهاند. همچنین بقعه دارای دو اتاق مربع و مستطیل شکل در کنار است.
دسترسی به بقعه شیخ زاهد گیلانی
روستای شیخانبر در چهار کیلومتری شرق لاهیجان واقع شده است. برای دسترسی به آن، جاده لنگرود بهسمت لاهیجان را در پیش بگیرید. در ابتدای مسیر میدان شیخ زاهدی قرار دارد. میدان را پشت سر بگذارید. پس از حدود نیمکیلومتر، در سمت راست جاده، خیابان شیخ زاهد را مشاهده خواهید کرد که مسیر ورودی بقعه شیخ زاهد گیلانی است.
نکات بازدید از بقعه شیخ زاهد گیلانی
- برای اقامت و شبمانی میتوانید در خانههای مردم محلی اقامت کنید. مکانی برای اقامت داخل بقعه وجود ندارد.
- بهترین زمان بازدید پیش از غروب خورشید است.
- شاید طی سربالایی انتهایی مسیر برای برخی مشکل باشد.
- بعد ازدیدن این مکان زیبا میتوانید برای صرف غذا به رستوران آقای کباب که در جاده لنگرود به لاهیجان قراردارد رفته و از طعم لذیذ غذاهای محلی لذت ببرید. حتی اگر برای زمان صبحانه آنجا رسیدید مشکلی نیست، چون آقای کباب منوی صبحانه جذابی هم دارد.
دیدنی های اطراف بقعه شیخ زاهد گیلانی
روستای شیخانبر
منطقه شیخانبر از نقاط دیدنی و جاذبه های گردشگری لاهیجان است که بر کمرکش کوه سرسبز امتداد یافته و پوشیده از درخت است. این منطقه در عهد پادشاهان صفویه به بهانه زیارت مرقد جد مادریشان شیخ زاهد بسیار مورد توجه بوده است. آثار و خرابههای بناهای آجری اطراف مقبره شیخ زاهد و چشمههای زلال آب مبین این مسئله است. همچنین وجود سنگهای بسیار بزرگ در (شاه خانی ور) در منطقهی (عمر سنگ) بیانگر آن است که این منطقه میدان مشق سپاهیان آن دوران بوده است.
بهترین زمان سفر به شیخانبر
روستای شیخانبر در تمام طول سال و در همه فصل ها جاذبه های خاص خود را دارد. طبیعت بکر روستا در هر فصل از سال جلوه ویژه ای از خود به نمایش می گذارد. شما با سفر به این خطه شگفت انگیز می توانید از جاذبه های منحصر به فرد طبیعی و تاریخی آن دیدن نمایید. شما می توانید با مراجعه به پلتفرمهای مربوط به خدمات بومگردی، با مشاهده فهرست اقامتگاه های بوم گردی شیخانبر و خانه های بومی و محلی این روستا، محل اقامت خود را به آسانی و با بهترین قیمت رزرو نمایید.
روستای لیالستان
دهستان لیالستان، یکی از پنج دهستان بخش مرکزی شهرستان لاهیجان در استان گیلان است. ليالستان به معناي سايه سار، روستايي از دهستان های لاهيجان در شرق استان گيلان است كه به نوعي، مركز بامبوي كشور نام گرفته و كوچه باغ هايش به عطر چاي و نارنج مملو و بلنداي باغ هاي خيزرانش سر به آسمان مي سايند.
