ایران و ایرانی در مهمان نوازی و مهمان پذیری سابقه دیرینه ای دارد و حتی در اشعار تاریخی و جای جای تاریخ ایران میتوانید نشانه های اونو پیدا کنید. امروز با موضوع آشنایی با سنت ها و آداب میهمان نوازی در گیلان در خدمتتون هستم. امیدورام تا پایان مقاله با من همراه باشید و حتما نظرتونو در انتهای صفحه برام بنویسید.
آشنایی با آداب و رسوم مردم گیلان
گیلان همواره مردمش به خونگرم و مهمان نواز و مهربان معروفه که تمام آداب و رسوم غنی خودشون رو از گذشتگان حفظ کردند و میراث گذشتگان رو به نسل های آینده منتقل می کنند.
مردم گیلان همواره در پایبندی به سنت ها و احیای آداب و رسوم پیشتاز بوده اند و در طول ایام سال با فرا رسیدن هر مناسبتی از سال، حال و هوای استان متناسب با آن ایام رنگ و بوی خاصی به خود میگیره.
گویش مردم گیلان
مردم گیلان عموما گیلک هستند اما بیشتر اونها علاوه بر زبان گیلکی به زبان فارسی هم صحبت می کنند. گویش گیلکی شامل زبان های تالشی و هرزندی و گورانی و گیلکی و مازندرانی و برخی از زبان های تاتی و سمنانی میباشد و از دیدگاه تاریخی این زبان ها به زبان پارتی (اشکانی) وابستگی دارند.
دین و مذهب مردم گیلان
اغلب مردم گیلان شیعه اثنی عشری هستند اما در برخی از مناطق استان گیلان مردم اهل تسنن و تعداد معدودی نیز دارای ادیان مسیحی، یهودی و زردشتی اند.
مهمان نوازی در فرهنگ ایران
فرهنگ مهمان نوازی از همون کودکی در وجود ما ایرانی ها شکل میگیره و نهادینه میشه؛ درست از همان زمانی که در خاله بازی های کودکی مان با ظرف های پلاستیکی اسباب بازی غذا می پختیم و منتظر مهمان می شدیم.
اما در فیلم «مهمان مامان» تصویر دقیق تری از آداب مهمان نوازی ایرانی به نمایش گذاشته شده؛ همون فیلمی که روایت سنگ تمام گذاشتن خانواده ای فقیری رو برای تهیه شام مفصل و آماده سازی وسایل آرامش مهمان شون به تصویر کشیده. مهمان مامان بخشی از فرهنگ مهمان نوازی یا همان «سفره داری» و ارزش و اهمیت اون در بین ما ایرانیان رو روی پرده سینما به خوبی نشان داده.
مهمان نوازی در شعر و ادبیات کهن
در اشعار ایرانی هم میتونیم رد پای این فرهنگ رو پیدا کنیم، مثلا اون جایی که صائب تبریزی در خصوص مهمان و مهمان نوازی گفته «رزق ما با پای مهمان میرسد از خوان غیب، میزبان ماست هر کس می شود مهمان ما»؛ یا شیخ ابوالحسن خرقانی صوفی و عارف ایرانی در اهمیت مهمان نوازی بر سر در خانقاه اش نوشته بود «نانش دهید و از ایمانش مپرسید. چه آن کس که به درگاه باری تعالی به جانی ارزد، البته بر خوان بوالحسن به نانی ارزد»؛ یا حتی کاروانسرهای ایرانی که هنوز هم بخشی از آثار ماندگار ایرانی هستند، بخشی از فرهنگ و آداب مهمان نوازی ایرانی در گذشته های دور بوده اند.
نقش غذا در آداب مهمان نوازی ایرانی
مهمان نوازی که در انگلیسی با عنوان Hospitality از آن یاد می شود، واژه و عملی جهانی و فرافرهنگی است که معادل صمیمی بودن، خوش آمدگویی کردن و کمک به دیگران قرار میگیرد.
برای ایرانی جماعت، آداب مهمان نوازی، حتی در همان تعارف به صرف چای در منزلش نمود پیدا می کند، درست همان زمان که دم در خانه اش با او چاق سلامتی می کنید. یا حتی مهمانی پاگشا و دید و بازدیدهایی باشد که در آن از چای و قلیان، شیرینی و میوه و قهوه گرفته تا تخمه و سفره ی غذایی که از فرط تنوع از ترشی و شوریجات و چندین غذای مختلف، نان، سبزی، ماست و سالاد و انواع نوشیدنی از دوغ گرفته تا نوشابه های رنگ ووارنگ، دنیایی پر از شناخته و ناشناخته می سازد.
تازه اینها آن بخشی از مهمان نوازی است که از گذشته باقی مانده؛ چون در گذشته جریان دید و بازید و متعاقب با آن مهمان نوازی فقط به سنگ تمام گذاشتن در خوراکی ها و تمیزی خانه نبود.
نقش تعارف در مهمان نوازی ایرانی
تعارف که بخشی از لفاظی کلامی یا رقص ظریف ارتباطی ما ایرانی هاست، بخشی از عادات کلامی ما محسوب میشه که آنقدر در فرهنگ ایرانی جا باز کرده که برای ما ایرانی ها شاید خیلی به چشم نیاید و یا نتوانیم مصادیق آن را به راحتی در گفتگوهای روزانه مان از هم تفکیک کنیم. اما این کلمه که اساسا ریشه عربی دارد چرا بخشی از آداب ایرانی شده است؟
ویلیام او بیمن، استاد انسان شناسی در دانشگاه مینه سوتا و متخصص خاورمیانه در خصوص تعارف در میان ایرانیان می گوید: «یک مفهوم کلیدی در تعارف، کارکردی است که من آن را به عنوان «دست پایین گرفتن» توصیف می کنم به عبارتی تعارف نوعی بالا بردن شخص دیگر و پایین آوردن خود است.» او حتی توضیح داده که در جامعه سلسله مراتبی مانند ایران، این رفتار ثبات اجتماعی ایجاد می کند، زیرا وقتی هر دو نفر این کار را انجام میدهند، به برابری میرسند».
بله! تعارف نشان دهنده جوهر مهربان مردم ایران است و واقعا که او به درستی تعارف را در ما ایرانیان توصیف کرده است و اگر از حق نگذریم تعارف در مهمانی های ایرانی به حد اعلای خود میرسد و بخش مهم مهمان نوازی ایرانی است.
آداب مهمان نوازی در گیلان
وقتی به گیلان سفر می کنی، اولین چیزی که توجهت رو جلب می کنه، مهمان نوازی مردمشه. از لحظه ای که وارد خونه یک گیلانی میشی، با یک عالمه محبت و صمیمیت مواجه میشی. معمولاً میزبان ها با لبخند و شور و شوق ازت استقبال می کنن و از هیچ چیزی برای راحتی و رضایت مهمون شون دریغ نمی کنن. پذیرایی تو گیلان یه جورایی هنر محسوب میشه و برای هر مناسبت و موقعیتی، آداب خاص خودش رو داره.
انواع غذاها و نوشیدنی های محلی
غذاهای محلی گیلان یه ترکیب فوق العاده از طعم ها و عطرهای متنوعه که هر کدومشون داستان خودشون رو دارن. از معروف ترین غذاها میشه به «باقالا قاتق»، «میرزا قاسمی»، «ترش تره» و «خورشت فسنجان» اشاره کرد که واقعاً هر کدومشون یه شاهکارن. نوشیدنی های محلی هم جای خودشون رو دارن، مثل چای گیلانی که با عطر خاصش هر کسی رو مجذوب میکنه. میزبان ها همیشه سعی می کنن بهترین و تازه ترین مواد غذایی رو برای مهمون هاشون آماده کنن تا همه از غذا لذت ببرن.
چیدمان سفره و نحوه سرو غذا
چیدمان سفره تو گیلان خیلی مهمه و معمولاً با دقت و سلیقه خاصی انجام میشه. سفره های گیلانی معمولاً پر از رنگ و زیبایی هستن و میزبان ها سعی میکنن همه چیز رو به بهترین شکل ممکن چیدمان کنن. نون محلی، سبزیجات تازه، ماست محلی، سیر و زیتون پرورده همیشه سر سفره هستن و همه چیز با دقت و نظم خاصی سر جاش قرار میگیره. نحوه سرو غذا هم یه جورایی آیین خودشو داره؛ مثلاً همیشه سعی میکنن اول به بزرگ ترها و مهمون های ویژه سرو کنن و بعد بقیه مهمونا. این نشونه احترام و ارادت میزبان به مهمون هاشونن.
در پایان
مهمان نوازی در فرهنگ گیلان نه تنها یک سنت قدیمی، بلکه بخش جدایی ناپذیری از هویت مردم این سرزمینه. این آداب و رسوم با تمام جزئیاتش، از انواع غذاها و نوشیدنی های محلی گرفته تا نحوه چیدمان سفره و سرو غذا، نشان دهنده ی احترام و محبت بی پایان مردم گیلان به مهمان هاشونه. پایبندی به این سنت ها و انتقال آن ها به نسل های آینده، نشان از عمق و غنای فرهنگی این منطقه داره. مهمان نوازی در گیلان، با تمام زیبایی ها و ظرافت هایش، تصویری از عشق و ارادت مردم به همدیگر و به مهمانان شان را به نمایش میگذارد.
رستوران آقای کباب لاهیجان با افتخار در راستای حفط این فرهنگ غنی تلاش میکند و سرو غذاهای محلی تازه و با کیفیت در جهت این تلاش است. از شما دعوت میکنیم برای آشنایی با این طعم های بینظیر حتما سری به ما بزنید.
عالی بود
ممنون
مقاله ی بسیار جالبی بود! آشنایی با آداب مهمان نوازی در گیلان واقعا برای من لذت‌بخش بود. ممنون از اطلاعاتی که به اشتراک گذاشتید.