آشنایی با آداب مهمان نوازی در گیلان

ایران و ایرانی در مهمان‌ نوازی و مهمان‌پذیری سابقه دیرینه‌ای دارد و حتی در اشعار تاریخی و جای‌جای تاریخ ایران می‌توانید نشانه‌های اونو پیدا کنید. امروز با موضوع آشنایی با سنت ها و آداب میهمان نوازی در گیلان در خدمتتون هستم. امیدورام تا پایان مقاله با من همراه باشید و حتما نظرتونو در انتهای صفحه بنویسید.

آشنایی با آداب و رسوم مردم گیلان

گیلان همواره به مردمی خونگرم و مهمان نواز و مهربان معروفه که تمام آداب و رسوم غنی خودشون رو از گذشتگان حفظ کردند و میراث گذشتگان رو به نسل های آینده منتقل می کنند.

مردم گیلان همواره در پایبندی به سنت ها و احیای آداب و رسوم پیشتاز بوده اند و در طول ایام سال با فرا رسیدن هر مناسبتی از سال، حال و هوای استان متناسب با آن ایام رنگ و بوی خاصی به خود می گیره

گویش مردم گیلان

مردم گیلان عموما گیلک هستند اما بیشتر اونها علاوه بر زبان گیلکی به زبان فارسی هم صحبت می کنند. گویش گیلکی شامل زبان های تالشی و هرزندی و گورانی و گیلکی و مازندرانی و برخی از زبان های تاتی و سمنانی می باشد و  از دیدگاه تاریخی این زبان ها به زبان پارتی (اشکانی) وابستگی دارند.

دین و مذهب مردم گیلان

اغلب مردم گیلان شیعه اثنی عشری هستند اما در برخی از مناطق استان گیلان مردم اهل تسنن و تعداد معدودی نیز دارای ادیان مسیحی، یهودی و زردشتی اند.

مهمان نوازی در فرهنگ ایران

فرهنگ مهمان نوازی از همون کودکی در وجود ما ایرانی‌ها شکل می‌گیره و نهادینه می‌شه؛ درست از همان زمانی که در خاله بازی‌های کودکی‌مان با ظرف‌های پلاستیکی اسباب بازی غذا می‌پختیم و منتظر مهمان می‌شدیم.

اما در فیلم «مهمان مامان» تصویر دقیق‌تری از آداب مهمان نوازی ایرانی به نمایش گذاشته شده؛ همون فیلمی که روایت سنگ تمام گذاشتن خانواده‌ای فقیری رو برای تهیه شام مفصل و آماده‌سازی وسایل آرامش مهمانشون به تصویر کشیده. مهمان مامان بخشی از فرهنگ مهمان نوازی یا همان «سفره داری» و ارزش و اهمیت اون در بین ما ایرانیان رو روی پرده سینما به خوبی نشان داده.

مهمان نوازی در شعر و ادبیات کهن

در اشعار ایرانی هم میتونیم رد پای این فرهنگ رو پیدا کنیم، مثلا اون جایی که صائب تبریزی در خصوص مهمان و مهمان نوازی گفته «رزق ما با پای مهمان می‌رسد از خوان غیب، میزبان ماست هر کس می‌شود مهمان ما»؛ یا شیخ ابوالحسن خرقانی صوفی و عارف ایرانی در اهمیت مهمان نوازی بر سر در خانقاه‌اش نوشته بود «نانش دهید و از ایمانش مپرسید. چه آن‌کس که به درگاه باری تعالی به جانی ارزد، البته بر خوان بوالحسن به نانی ارزد»؛ یا حتی کاروانسرهای ایرانی که هنوز هم بخشی از آثار ماندگار ایرانی هستند، بخشی از فرهنگ و آداب مهمان نوازی ایرانی در گذشته‌های دور بوده‌اند.

نقش غذا در آداب مهمان نوازی ایرانی

مهمان نوازی که در انگلیسی با عنوان Hospitality از آن یاد می‌شود، واژه و عملی جهانی و فرافرهنگی است که معادل صمیمی بودن، خوش‌آمدگویی کردن و کمک به دیگران قرار می‌گیرد.

برای ایرانی جماعت، آداب مهمان نوازی، حتی در همان تعارف به صرف چای در منزلش نمود پیدا می‌کند، درست همان زمان که دم در خانه‌‌اش با او چاق سلامتی می‌کنید. یا حتی مهمانی پاگشا و دید و بازدیدهایی باشد که در آن از چای و قلیان، شیرینی و میوه و قهوه گرفته تا تخمه و سفره‌ی غذایی که از فرط تنوع از ترشی و شوریجات و چندین غذای مختلف، نان، سبزی، ماست و سالاد و انواع نوشیدنی از دوغ گرفته تا نوشابه‌های رنگ‌ووارنگ، دنیایی پر از شناخته و ناشناخته می‌سازد.

تازه اینها آن بخشی از مهمان نوازی است که از گذشته باقی مانده؛ چون در گذشته جریان دید و بازید و متعاقب با آن مهمان نوازی فقط به سنگ تمام گذاشتن در خوراکی‌ها و تمیزی خانه نبود.

نقش تعارف در مهمان نوازی ایرانی

تعارف که بخشی از لفاظی کلامی یا رقص ظریف ارتباطی ما ایرانی‌هاست، بخشی از عادات کلامی ما محسوب میشه که آنقدر در فرهنگ ایرانی جا باز کرده که برای ما ایرانی‌ها شاید خیلی به چشم نیاید و یا نتوانیم مصادیق آن را به راحتی در گفتگوهای روزانه‌مان از هم تفکیک کنیم. اما این کلمه که اساسا ریشه عربی دارد چرا بخشی از آداب ایرانی شده است؟

ویلیام او بیمن، استاد انسان شناسی در دانشگاه مینه سوتا و متخصص خاورمیانه در خصوص تعارف در میان ایرانیان می‌گوید: «یک مفهوم کلیدی در تعارف، کارکردی است که من آن را به عنوان «دست پایین گرفتن» توصیف می‌کنم به عبارتی تعارف نوعی بالا بردن شخص دیگر و پایین آوردن خود است.» او حتی توضیح داده که در جامعه سلسله مراتبی مانند ایران، این رفتار ثبات اجتماعی ایجاد می‌کند، زیرا وقتی هر دو نفر این کار را انجام می‌دهند، به برابری می‌رسند».

بله! تعارف نشان دهنده جوهر مهربان مردم ایران است و به واقع که او به درستی تعارف را در ما ایرانیان توصیف کرده است و اگر از حق نگذریم تعارف در مهمانی‌های ایرانی به حد اعلای خود می‌رسد و بخش مهم مهمان نوازی ایرانی است.

آداب مهمان نوازی در گیلان

وقتی به گیلان سفر می‌کنی، اولین چیزی که توجهت رو جلب می‌کنه، مهمان‌نوازی مردمشه. از لحظه‌ای که وارد خونه یک گیلانی می‌شی، با یک عالمه محبت و صمیمیت مواجه می‌شی. معمولاً میزبان‌ها با لبخند و شور و شوق ازت استقبال می‌کنن و از هیچ چیزی برای راحتی و رضایت مهمون‌شون دریغ نمی‌کنن. پذیرایی تو گیلان یه جورایی هنر محسوب می‌شه و برای هر مناسبت و موقعیتی، آداب خاص خودش رو داره.

انواع غذاها و نوشیدنی‌های محلی

غذاهای محلی گیلان یه ترکیب فوق‌العاده از طعم‌ها و عطرهای متنوعه که هر کدومشون داستان خودشون رو دارن. از معروف‌ترین غذاها می‌شه به «باقالا قاتق»، «میرزا قاسمی»، «ترش‌تره» و «خورشت فسنجان» اشاره کرد که واقعاً هر کدومشون یه شاهکارن. نوشیدنی‌های محلی هم جای خودشون رو دارن، مثل چای گیلانی که با عطر خاصش هر کسی رو مجذوب می‌کنه. میزبان‌ها همیشه سعی می‌کنن بهترین و تازه‌ترین مواد غذایی رو برای مهمون‌هاشون آماده کنن تا همه از غذا لذت ببرن.

چیدمان سفره و نحوه سرو غذا

چیدمان سفره تو گیلان خیلی مهمه و معمولاً با دقت و سلیقه خاصی انجام می‌شه. سفره‌های گیلانی معمولاً پر از رنگ و زیبایی هستن و میزبان‌ها سعی می‌کنن همه چیز رو به بهترین شکل ممکن چیدمان کنن. نون محلی، سبزیجات تازه، ماست محلی، سیر و زیتون پرورده همیشه سر سفره هستن و همه چیز با دقت و نظم خاصی سر جاش قرار می‌گیره. نحوه سرو غذا هم یه جورایی آیین خودشو داره؛ مثلاً همیشه سعی می‌کنن اول به بزرگ‌ترها و مهمون‌های ویژه سرو کنن و بعد بقیه مهمونا. این نشونه احترام و ارادت میزبان به مهمون‌هاشه.

 در پایان

مهمان‌نوازی در فرهنگ گیلان نه تنها یک سنت قدیمی، بلکه بخش جدایی‌ناپذیری از هویت مردم این سرزمینه. این آداب و رسوم با تمام جزئیاتش، از انواع غذاها و نوشیدنی‌های محلی گرفته تا نحوه چیدمان سفره و سرو غذا، نشان‌دهنده‌ی احترام و محبت بی‌پایان مردم گیلان به مهمان‌هاشونه. پایبندی به این سنت‌ها و انتقال آن‌ها به نسل‌های آینده، نشان از عمق و غنای فرهنگی این منطقه داره. مهمان‌نوازی در گیلان، با تمام زیبایی‌ها و ظرافت‌هایش، تصویری از عشق و ارادت مردم به همدیگر و به مهمانان‌شان را به نمایش می‌گذارد.

 رستوران آقای کباب لاهیجان با افتخار در راستای حفط این فرهنگ غنی تلاش میکند و سرو غذاهای محلی تازه و با کیفیت در جهت این تلاش است. از شما دعوت میکنیم برای آشنایی با این طعم های بینظیر حتما سری به ما بزنید.