فکرشو بکن یه جایی باشه که وقتی واردش میشی انگار با ماشین زمان سفر کردی به سالهای خیلی دور ! میدونستی این مکان وجود داره؟ و یکی از مکان های گردشگری گیلان قشنگ مونه؟ امروز میخوام موزه میراث روستایی گیلان رو بهتون معرفی کنم که وقتی واردش میشی انگار از زمان و مکان الانت جدا میشی و سفری به دل تاریخ میری! هیجان انگیزه نه؟ پس با من همراه باش.
موزه میراث روستایی گیلان کجاست؟
آدرس این موزه،گیلان ، پارک جنگلی سراوان، واقع در کیلومتر ١٨ آزادراه رشت- قزوین، نرسیده به پلیس راه، کیلومتر ۳ جاده سراوان- شفت است. برای دسترسی به این موزه باید خودتون رو به جاده رشت-قزوین برسونید و پس از طی حدودا ۱۸ کیلومتر، وارد جاده سراوان-شفت (سراوان-فومن) بشید. با استفاده از تابلوهای راهنما موزه رو پیدا میکنید. برای بازدید از این موزه، بهتره فصل بهار یا تابستان رو انتخاب کنید. در این فصول، می‌تونید از ساعت ۹ تا ۱۸ در موزه به گشت و گذار بپردازید. ناگفته نماند که موزه در فصل پاییز و زمستان، زیبایی مخصوص به خودش رو داره و از ساعت ۹ تا ۱۶ باز است.
تاریخچه بنای موزه میراث روستایی گیلان
اینکه چطور شده که این موزه بزرگ ساخته شده داستان جالب و خوندنی ای داره ، در سال ۱۳۶۹ زمین‌لرزه‌ی شدیدی استان گیلان رو لرزاند و شهرها و روستاهای زیادی رو از بین برد. بسیاری از بناهای تاریخی گیلان در این زمین‌لرزه به طور کامل نابود شدند و چیزی از اونها باقی نموند.
دکتر محمود طالقانی پس از این اتفاق ناگوار، پیشنهاد ساخت این موزه را مطرح کرد. در سال ۱۳۸۱ اولین فاز مطالعاتی این موزه کلید خورد و تحقیقات گسترده‌ای برای پیدا کردن مکان مناسب جهت ساخت موزه انجام شد.
بررسی‌ها نشان داد که پارک جنگلی سراوان بهترین مکان برای تأسیس موزه روستایی گیلانه؛ زیرا توپوگرافی آن بسیار مناسب و شبیه به استان گیلان بوده و در عین حال تأسیسات زیربنایی خوبی هم دارد. برای انتقال بناهای تاریخی و قدیمی گیلان به این موزه، ابتدا تعداد زیادی از کارشناسان به روستاها رفته و این بناها رو شناسایی کردند. سپس هر بنا را پلاک‌گذاری کرده و بعد از واچینی، مصالح لازم را به موزه انتقال دادند. در نهایت نیز بنا را با نام فروشنده یا اهدا کننده، دوباره‌چینی کردند.
داخل موزه میراث روستایی گیلان چه چیزی میبینیم؟
این موزه با تمام موزه هایی که تا الان دیدید فرق داره. یه فرق اساسی و مهم. وقتی میگیم موزه تو ذهنمون یه فضایی میاد که خب در محیط سر بسته است و یه سری چیزایی برای نمایش در اون قرار دادند. اما موزه میراث روستایی گیلان اینطوری نیست! این موزه در فضای باز و زمینی به مساحت حدود ۲۶۰ هکتار برپا شده است و تجربه ای تازه از موزه گردی رو براتون رقم میزنه. در واقع شما به طبیعت گردی میرن تا موزه گردی.
این موزه رو می تونیم اولین موزه خاورمیانه در نوع خود بدونیم؛ جایی که تا به حال چندین جایزه و گواهینامه از طرف نهادهای ملی و بین المللی گرفته.
کارشناسان، این موزه را اولین اکوموزه ایران می دانند؛ یعنی موزه ای که بر پایه امکانات، ویژگی ها و نیازهای فرهنگی- محیطی منطقه شکل گرفته است و برای حفظ و ارتقای میراث، طبیعت، تاریخ، فرهنگ و صنعت یک منطقه تلاش می کند.بد نیست بدونید تا الان ۳۵ بنای موزه هم در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفته .
گیلان در یک نظر
تمام موزه بنا به اقلیم های مختلف استان گیلان به ۹ حوزه مختلف دسته بندی شده :
این ۹ حوزه شامل ۲۵ مجموعه مسکونی از ۷ روستای گيلان هستند و موارد زیر را در بر می گیرند:
- ساحل غرب شامل مجموعه مسکونی آصفی
- ساحل شرق شامل مجموعه مسکونی موسوی
- جلگه غرب شامل مجموعه های مسکونی محتشم طلب، موسوی، موسی زاده، محمودی، حسنی، حقیقتی
- جلگه شرق شامل مجموعه های مسکونی پرمهر، خوش نشین کچلام، چنچو، منتظری، میرسیار، رفیعی
- جلگه مرکز شامل مجموعه های مسکونی صادقی، مرادی، امینی، دانش، خوش نشین بیالوا
- کوهپایه غرب شامل مجموعه های مسکونی لطفی و طربی
- کوهپایه شرق شامل مجموعه های مسکونی بهزادی، جامع، رستمی
- کوهستان غرب شامل مجموعه مسکونی حاجت پور
- کوهستان شرق شامل مجموعه های مسکونی محسنیان و محمدنژاد
خانه های این موزه از کجا آمده اند؟
شاید براتون جالب باشه که بدونید بعضی از این خونه ها از کجا به این مکان انتقال داده شده اند:
- خانه طربی از روستای کیش رودبار از توابع فومن
- خانه مرادی از روستای نشرودکل از دهستان سنگسر رشت
- خانه حاجت پور از روستای ایسبی دول از دهستان شاندرمن ماسال
- خانه موسی زاده از روستای گیلانده تالش
همونطور که میبینید مجموعه های مسکونی به نام کسانی که اونها رو به گروه دکتر طالقانی اهدا و یا فروخته اند، در موزه نام گذاری شده.
خوشگذرونی در موزه میراث روستایی گیلان
بله درست خوندید، خوشگذرونی…اینجا همونطور که گفتیم یه موزه متفاوته پس بازدیدشم متفاوته .اینجا حوصله کسی سر نمیره حتی انقدر بهت خوش میگذره که بازم دوست داری برگردی!
برنامه کسانی که به قصد بازدید از موزه میراث روستایی گیلان وارد میشن به این عناوین خلاصه میشه.
- بازدید از خانه های سنتی گیلان
- گشتی در سایر فضاهای روستایی و سنتی گیلان
- خوشمزه گردی
- آشنایی با لوازم زندگی و پوشاک مردم گیلان
- شرکت در جشنواره ها و مراسم
- گشتی در بازارچه و نمایشگاه ها
- عکاسی با لباس های سنتی
- بازدید از موزه مشاهیر گیلان
- خرید صنایع دستی
جشنواره ها و مراسمات محلی موزه میراث روستایی گیلان
همون طور که اشاره کردم، بازی‌های بومی گیلان در بخشی از موزه روستایی رشت برگزار میشه. تعدادی از معروف‌ترین بازی‌هایی که می‌تونید در این موزه شاهد اون باشید براتون اینجا آوردم :
نمایش‌ها و بازی‌های سنتی
لافند بازی
بازی‌ای مخصوص فصل تابستان، پاییز، ایام نوروز و سیزده بدر که با نام‌های رسن بازی، دار بازی، ریسمان بازی و طناب بازی نیز شهرت داره. در این بازی یک پهلوان با طناب، نمایش‌های جذابی رو اجرا میکنه و در آخر، هر تماشاگری که از نمایشش لذت برده باشه به او مزد پرداخت می‌کند.
عروسه گوله
عروسه گوله که مختص مراسم نوروز است، رقابت عشقی دو مرد را برای به دست آوردن ناز خانم به تصویر می‌کشد. نام این دو رقیب پیر بابا و غول است. در انتهای بازی، پیر بابا ناز خانم را به دست می‌آورد و پایان بهاری خوبی رقم می‌خورد. البته در برخی مناطق نیز ناز خانم به دست غول می‌افتد! رقابت بین این دو مرد، در واقع همان بازی عروسه گوله است.
کشتی گیله‌مردی
کشتی گیله‌مردی بازی‌ای است که نه‌تنها در گیلان، بلکه در اغلب استان‌های شمالی انجام میشه. این بازی بیشتر در جشن‌ها و اعیاد اجرا شده و تقابل رزمی بین دو فرد رو به نمایش میذاره. در ابتدای کشتی، دو کشتی‌گیر نیایش کرده و به تماشاگران ادای احترام میکنند. سپس مبارزه رو آغاز کرده و در نهایت یکی بر دیگری برتری پیدا میکنه.
تأثیر بازدید از موزه بر آگاهی فرهنگی
موزه ها بر شناخت و آگاهی افراد از تاریخ ، فرهنگ و سبک زندگی مردمان گذشته کمک شایانی میکنند .در انواع موزه ها ما با انواع وسایل و تاریخ شکل گیری اونها و همچنین موارد استفاده اونها آشنا میشیم. این راه خوبی برای انتقال فرهنگ هاست. این موزه که متفاوت ترین نوع موزه در خاورمیانه است بر شناخت همه اقشار و همه سنین از نوع زندگی روستایی و سبک زندگی اونها کمک زیادی میکنه.
امیدوارم در سفر بعدی تون به گیلان حتما به این موزه سر بزنید و از اینکه با جزئیات این سبک زندگی آشنا میشید به ایرانی بودن خودتون افتخار کنید. برای آشنایی با جاهای خفن دیگه گیلان ما رو دنبال کنید.
جالب بود👍 از این موزه چیزی نمیدونستم. ممنون از اطلاعاتی که دادین🙏
خوشحالم که براتون مفید بوده😍💐
خیلی مقالاتتون خوبه
در مورد موزه میراث روستایی گیلان اطلاعات جامعی کسب کردم ممنون از اقای کباب